Visuele ondersteuning is belangrijk voor een kind met autisme. Maar waarom eigenlijk?
Verschillende vormen van communicatie
Alle communicatie om ons heen, komt in verschillende vormen voor. Gesproken taal, geschreven taal en ook beelden.
Gesproken taal heeft heel veel verschillende lagen. Welke woorden jij kiest, de toon die je gebruikt, je stemvolume maar ook bijvoorbeeld je gezichtsuitdrukking en lichaamshouding bepalen allemaal samen hoe jouw boodschap overkomt.
Geschreven taal heeft iets minder lagen; alleen de gekozen woorden, zinsbouw en bijvoorbeeld de timing van jouw opmerking in een WhatsApp’je brengen jouw boodschap over.
Beelden laten de boodschap zien. Dat kan een bepaalde sfeer zijn, denk bijvoorbeeld aan een reclameposter.
De kracht van emoji’s
Herken je dat; jij maakt een grapje op WhatsApp en de ontvanger vat het op als een belediging! Wat gaat er mis?
De ontvanger van de boodschap, heeft jouw grijnzende gezicht niet gezien toen je het grapje typte. De ontvanger gaat zelf invullen. Misschien heeft hij een slechte dag of heeft iemand net iets onaardigs gezegd; dat werkt door op zijn gemoedstoestand en dus ook op de manier waarop hij jouw opmerking opvat. Een misverstand is zó ontstaan bij geschreven taal. En daarom zijn de emoji’s ontstaan!
Verwerken van al die lagen in de communicatie
Al die lagen in de communicatie helpen om de boodschap op de juiste manier over te brengen. Om precies aan de ontvanger te laten weten wat je bedoelt en hoe je dat bedoelt. Als zowel zender als ontvanger in staat zijn al die lagen juist te ontcijferen, versteken al die lagen de kwaliteit van de communicatie en worden daarmee dus misverstanden voorkomen.
Kinderen met autisme hebben moeite met ontcijferen
Wanneer 1 van de 2 gesprekspartners moeite heeft met het ontcijferen van al die lagen, is communicatie een enorm complex geheel. Want niet alle lagen in de communicatie ‘matchen’ altijd met elkaar.
Jij kunt bijvoorbeeld lachen om een grapje, maar omdat je net gehuild hebt staan je ogen nog verdrietig. Iemand die moeite heeft met het ontcijferen van gezichtsuitdrukkingen, kan hierdoor verward raken. Want; vind je het nou grappig? Of maakt mijn grapje je bedroefd? Of doe je uit beleefdheid alsof je het grappig vindt..?
Kinderen met autisme leren zichzelf regels aan: ‘iemand die blij is, ziet er zó uit’. ‘Als je een grapje leuk vindt, reageer je zó.’ Maar het gebeurt toch echt wel af en toe dat wat je zegt, niet volledig klopt met wat je laat zien. Misschien heb je geen zin om te vertellen wat er speelt, of wil je je kind niet lastig vallen met ‘grote mensen-zaken’. Je hebt er goede redenen voor, maar de regel ‘iemand die blij is, ziet er zo uit’ klopt niet meer en dat zorgt voor verwarring.
Nuances maken het ingewikkeld
Al die verschillende lagen in onze communicatie, brengen nuances aan. Dat helpt voor sommigen want het houdt bijvoorbeeld de sfeer goed. Maar die nuances voegen ook allerlei dingen toe, die misschien niet allemaal precies bij elkaar passen ‘volgens de regels’ die jouw kind gesteld heeft. Soms gebruik je heel veel woorden, voor een korte boodschap. Dat maakt het voor kinderen met autisme ingewikkeld om er achter te komen wat jij nou eigenlijk precies bedoelt.
Bovendien hebben veel kinderen met autisme een lagere verwerkingssnelheid; als jij iets tegen ze zegt ‘moet het even landen’ voordat je boodschap doordringt. Hoe meer woorden je gebruikt, hoe meer tijd ze nodig hebben voor de verwerking.
Visuele communicatie met picto’s
Picto’s zijn afbeeldingen; visueel dus. Net als emoji’s eigenlijk 😅 Een goed ontworpen pictogram geeft geen ruimte voor discussie; geen ‘bedoelen ze nou dit of dat’.
Pictogrammen zijn voor iedereen duidelijk. Welke taal je ook spreekt, hoe groot je woordenschat ook is.
Door jouw kind instructie te geven door middel van picto’s, komt de boodschap die jij wilt overbrengen heel precies over. Je kind raakt niet verward door jouw gehaaste stem, doordat je ver weg staat en daarom wat harder praat dan normaal of door je gezichtsuitdrukking. De boodschap is duidelijk: aankleden. Geen discussie, geen twijfel.
Bij EasyAuti vind je pictogrammen voor een weekplanning, een dagplanning of voor een stappenplan. Kies jij voor een startpakket, een themaset of stel jij jouw planbord precies samen zoals jij wilt met losse picto’s? Het kan allemaal!
Maar een gezellig praatje hoort er toch ook bij..?
Hoe het aankleden zal gaan verlopen, kan je voorbereiden voor je kind. Je weet van te voren wat er wanneer gaat gebeuren en je hebt tijd om picto’s op te hangen. Door de picto’s in te zetten bij communicatie die je kunt voorbereiden, ontstaan er bij díe communicatie in ieder geval géén misverstanden. Dat geeft wat meer rust en ruimte in het hoofd van jouw kind.
En juist door die rust en ruimte, is hij misschien best in staat af en toe een gezellig praatje met jou te maken. Een praatje mét al die ingewikkelde nuances dus. Want ook dat hoort bij het leven.
